Η σκηνή είναι έντονη: κάποιος πέφτει στο έδαφος, χάνει τις αισθήσεις του, έχει σπασμούς. Για όσους βρεθούν δίπλα του, η πρώτη αντίδραση είναι ο φόβος, ίσως και ο πανικός ότι κάτι “κακό” συμβαίνει. Όμως η αλήθεια είναι ότι οι περισσότερες επιληπτικές κρίσεις διαρκούν μόνο λίγα λεπτά και δεν είναι επικίνδυνες, εφόσον ο άνθρωπος προστατευθεί σωστά.
Το πιο σημαντικό που μπορούμε να κάνουμε είναι να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας. Δεν προσπαθούμε να σταματήσουμε τους σπασμούς, δεν βάζουμε τίποτα στο στόμα του (όχι, η γλώσσα δεν «γυρίζει» ούτε “καταπίνεται”— αυτός είναι ένας παλαιός μύθος), και αποφεύγουμε κάθε βίαιη ή παρεμβατική κίνηση. Αντίθετα, τοποθετούμε τον άνθρωπο στο πλάι, χαλαρώνουμε σφιχτά ρούχα γύρω από τον λαιμό, απομακρύνουμε επικίνδυνα αντικείμενα και προσέχουμε να αναπνέει ελεύθερα. Κοιτάμε την ώρα: αν η κρίση κρατήσει πάνω από 5 λεπτά, επαναληφθεί ή συνοδεύεται από τραυματισμό, πτώση από ύψος ή το άτομο βρίσκεται στο νερό (θάλασσα, πισίνα) καλούμε άμεσα ασθενοφόρο.
Αξίζει να γνωρίζουμε πως δεν έχουν σπασμούς όλες οι επιληπτικές κρίσεις. Πολλές είναι πιο ήπιες: κάποιος άνθρωπος μπορεί να δείχνει «χαμένος», να έχει μειωμένη επαφή, απλανές βλέμμα ή να κάνει επαναλαμβανόμενες και άσκοπες κινήσεις. Αυτά τα επεισόδια διαρκούν συνήθως λιγότερο από ένα-δύο λεπτά. Και σε αυτές τις περιπτώσεις, μένουμε κοντά, ψύχραιμοι, τον προστατεύουμε από τραυματισμούς χωρίς να προσπαθούμε να τον περιορίσουμε και όταν περάσει η κρίση, ρωτάμε αν είναι καλά. Αν δεν μπορεί να συνεχίσει μόνος του, προσφέρουμε βοήθεια ή επικοινωνούμε — με τη συγκατάθεσή του — με κάποιον οικείο του. Μένουμε διακριτικοί και σεβόμαστε την ιδιωτικότητα.
Σε κάθε περίπτωση, το κλειδί είναι η γνώση και η απλή, σωστή αντίδραση. Ο πανικός, οι παρεξηγήσεις και τα λάθη μπορεί να κάνουν μεγαλύτερη ζημιά από την ίδια την κρίση.
Η γνώση σώζει. Και όσο πιο απλές και σωστά διατυπωμένες είναι οι οδηγίες, τόσο πιο χρήσιμες γίνονται στην πράξη. Αυτός είναι και ο λόγος που η συμβολή του ειδικού είναι κρίσιμη: για να εκπαιδεύσουμε το κοινό, να προλάβουμε τον φόβο, και να σπάσουμε το στίγμα γύρω από την επιληψία.
Όσο περισσότερα γνωρίζουμε, τόσο λιγότερα φοβόμαστε. Και όταν δεν φοβόμαστε, μπορούμε πραγματικά να βοηθήσουμε.
